Jeśli wprowadzimy rybę morską do wody słodkiej, to ona zginie. Podobnie jest, gdy ryba rzeczna trafi do słonej wody. Z drugiej strony są ryby, które żyją w ujściach rzek, gdzie woda jest słonawa, a więc mogą przetrwać w obu ekosystemach. Istnieją nawet gatunki, takie jak łosoś, które żyją całe życie w otwartym morzu i przypływają rzekami, aby się rozmnażać. Jak mogą powstać te wszystkie sprzeczne opcje? Odpowiedź leży w homeostazie, która jest zdolnością istot żywych do utrzymania stabilnej wewnętrznej równowagi chemicznej poprzez kompensowanie zmian w środowisku poprzez regulowaną wymianę materii i energii – znaną jako metabolizm.
Jeśli ryby morskie nie mogą żyć w wodzie słodkiej, to dlatego, że ich ciała nie są przystosowane do zatrzymywania soli potrzebnych organizmowi. Ponieważ przystosowały się one do życia z solą wokół siebie, ich ciała po prostu regulują ciągłe wprowadzanie i wyprowadzanie soli. U ryby rzecznej jest odwrotnie: jej środowisko wewnętrzne zatrzymuje sole, ponieważ sole nie występują obficie w jej środowisku zewnętrznym, ale gdyby jej środowisko nagle stało się słone, tak jak w przypadku pływania w morzu, ryba nie byłaby w stanie uregulować nadmiaru soli w swoim organizmie i szybko by umarła. Istnieją jednak ryby, które rozwinęły mechanizmy kontrolowania pobierania i zatrzymywania soli w organizmie z większą wszechstronnością i skutecznością, co pozwala im czasowo zmieniać siedlisko.
Przypadek żarłacza tępogłowego
Jednym z najbardziej znanych przypadków ryb morskich, które odwiedzają słodkowodne strumienie jest żarłacz tępogłowy (Carcharhinus leucas), bardzo agresywny rekin, który często podróżuje w górę dużych rzek przez dziesiątki kilometrów w poszukiwaniu zdobyczy, od Gangesu do Amazonki, przez Limpopo lub Missisipi. Niektóre rekiny żyją nawet na stałe w jeziorach śródlądowych, takich jak jezioro Nikaragua. Ten rodzaj rekina jest w stanie dostosować swoje procesy osmoregulacyjne dzięki gruczołowi zlokalizowanemu w nerkach, który reguluje zarówno stężenie mocznika i innych rozpuszczalników biologicznych we krwi, jak i wydalanie soli przez mocz. Dzięki temu mechanizmowi rekiny bycze mogą stopniowo przemieszczać się przez ocean, wody słonawe i prądy słodkowodne, dostosowując swój metabolizm do różnych stopni zasolenia. Swoją drogą, czy wiesz, jakie ryby żyją w słonym morzu bałtyckim? Sprawdź: https://www.edebki.pl/czy-wiesz-jakie-ryby-zyja-w-morzu-baltyckim/
Heroiczna migracja łososia
Ryby te są anadromiczne, tzn. rodzą się w wodach słodkich, migrują do oceanu i wracają do miejsca urodzenia, aby się rozmnażać.
Łososie wylęgają się wiosną w górnych biegach rzek. Przebywają tam od roku do trzech lat, a następnie schodzą do morza. Ich ciała przechodzą wtedy poważne przemiany fizjologiczne, aby dostosować się do słonych wód, gdzie zwierzęta osiągają dojrzałość płciową. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej wracają do rzeki, w której się urodziły i pokonują w górę rzeki niewiarygodne przeszkody, w podróży trwającej od czerwca do listopada, podczas której nie przyjmują pokarmu i żyją z zapasów tłuszczu zgromadzonych podczas życia w morzu.
